بازگشت
راه های هماوردی عربستان با آمریکا به روایت اندیشکده واشنگتن
سیمون هندرسون سیمون هندرسون

           

                اندیشکده سیاستگذاری خاورنزدیک واشنگتن،با اشاره به نارضایتی های اخیر عربستان از رویکرد آمریکا در قبال ایران، سوریه، فلسطین و...، ضمن برشمردن راهکارهای ریاض برای هماوردی با واشنگتن و تلخ کردن کام آمریکا،خاطر نشان کرد نبایدیاس و سرخوردگی سعودی ها را نادیده گرفت.                            

 
در مقاله منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی این اندیشکده آمریکایی،با اشاره به خشم سعودی ها از رویکرد آشتی طلبانه واشنگتن در قبال ایران، تعلل و تساهل در برابر مذاکرات صلح رژیم صهیونیستی وفلسطین، متوسل نشدن به نیروی نظامی علیه حکومت سوریه،حمایت نکردن از عربستان درجریان ناآرامی های سال 2011 در بحرین و تحولات مصر نوشت عربستان می تواند به هفت طریق، کام آمریکا را تلخ کند.

هندرسون در تشریح راه های هفتگانه عربستان برای تلخ کردن کام آمریکا نوشت استفاده سعودی ها از سلاح نفت، یکی از این راه هاست. عربستان می تواند تولید نفت خود را که بنا به خواسته واشنگتن به منظور جبران کاهش صادرات نفت ایران به خاطر اعمال تحریم ها،به بیش از 10 میلیون بشکه در روز رساند،کاهش دهد.

استمداد عربستان از پاکستان برای موشک های دارای قابلیت نصب کلاهک هسته ای،یکی دیگر از این راه هاست. ریاض از مدت ها پیش به برنامه هسته ای اسلام آباد علاقه مند است و بخشی از هزینه برنامه پاکستان برای دستیابی به سلاح هسته ای را تامین کرد. ˈنواز شریفˈ که پس از سال ها تبعید در عربستان دوباره به نخست وزیری پاکستان رسیده است،درسال 1999، وزیر دفاع عربستان را به بازدید تاسیسات تولید اورانیوم با غنای بالا دعوت کرد.

هرچنداسلام آبادمایل نیست که بین ریاض و تهران قرار بگیرد اما،این امر علاوه براینکه به لحاظ مالی وسوسه انگیزاست، می تواند به پاکستان کمک کند هند را دور بزند، به این معنی که اگر بخشی از زرادخانه هسته ای اسلام آباد در عربستان باشد،قاعدتا از حمله هند مصون خواهد ماند. در مقابل، عربستان نیزمی تواند ازتصمیم خود برای ساختن تاسیسات غنی سازی اورانیوم به منظور مقابله با آمال هسته ای ایران خبر دهد، اقدامی که از نظر ریاض، ظاهرا واشنگتن با آن موافقت خواهد کرد.

به اعتقاد هندرسون،عربستان در بحرین صاحب نفوذ است و واداشتن بحرین به خروج ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا از منامه، مقر نمایش قدرت آمریکا در خلیج (فارس)،راه دیگری است که سعودی ها می توانند علیه آمریکایی ها استفاده کنند.

نویسنده با اشاره به انتقاد آمریکا از حاکمان بحرین به خاطر سرکوب اعتراضات شیعیان و نارضایتی تندروهای حاکمیت این کشور از این امر،خاطر نشان کرد قاعدتا متقاعدکردن بحرین ازسوی عربستان کار سختی نیست اما، این به منزله ضربه ای سخت به نمایش قدرت آمریکا درخاورمیانه است زیرا ترتیب سازوکارفعلی برای ناوگان پنجم درهریک ازشیخ نشین های خلیج (فارس) کاری دشوار است.

ارسال تجهیزات جدید و خطرناک برای شورشیان سوری و حمایت از انتقاضه جدید در اراضی فلسطین از دیگر راه های عربستان برای ناخشنود کردن آمریکاست.ریاض یاس و سرخوردگی خود را از پیشرفت نکردن مذاکرات اسرائیل و فلسطین ابرازکرده و مساله فلسطین یکی ازدلایل عمده رد پذیرش کرسی شورای امنیت ازسوی عربستان است.ریاض می داند که بازی با کارت ˈعربˈ برایش در داخل و منطقه مقبولیت به دنبال دارد. اگر عربستان احساس کند که چشم انداز حل و فصل مذاکره پیرامون مساله فلسطین و اسرائیل به بن بست رسیده است، نیروهای خشونت طلب را در کرانه باختری تقویت خواهدکرد و این امر می تواند به آغاز حملات علیه نیروهای اسرائیلی و شهرک نشین ها و آسیب جدی به تلاش های میانجیگرانه تحت امر ˈجان کریˈ وزیر خارجه آمریکا منتهی شود.

هندرسون از تقویت نظام تحت امر ارتش مصر را دیگر راه های موجود برای عربستان خواند وخاطر نشان کردکمک هایی که ریاض پس از سرنگونیˈمحمد مرسیˈ به قاهره کرده و یا وعده پرداخت آن را داده است،به حاکمان جدید مصر این امکان را می دهدتاتهدیدهای واشنگتن را در زمینه قطع کمک ها به خاطرسرکوب معترضان مصری، نادیده بگیرد.

عربستان با افزایش کمک ها به مصرمی تواند تلاش های واشنگتن به قاهره را برای حرکت در جهت استقرار دمکراسی تضعیف کند.

هندرسون در پایان از تلاش عربستان برای ایجاد ˈکرسی اسلامیˈ در شورای امنیت سازمان ملل از هفتمین راه موجود برای ریاض برای مانع تراشی در برابر سیاست جدید واشنگتن یادکرد و گفت عربستان از مدت ها قبل به نحوه تقسیم قدرت درشورای امنیت سازمان ملل اعتراض دارد.سران سازمان همکاری اسلامی خواستارکرسی اسلامی درشورای امنیت شدند.آمریکا و سایرکشورهای دارنده حق وتو درشورای امنیت باهرگونه تلاشی که قدرت آنها را در این شورا کاهش دهد، مخالفت می کنند.باید توجه داشت حتی اگر تلاش عربستان شکست بخورد،این کشور می تواند آمریکا را بعنوان کشوری ضداسلامی معرفی کند.چنین تلاشی تصویر آمریکا را درخاورمیانه خدشه دار خواهدکرد و بهانه ای خطرناک به دست تندروهای سنی می دهد که با آمریکا خصومت دارند.

هرچند درواشنگتن این تلاش های عربستان را تلاش خود به خود شکست خورده محسوب می کنند اما،نادیده گرفتنن یاس و سرخوردگی عربستان، اشتباه است.مقامات واشنگتن ممکن است این اقدامات عربستان را بلوف محسوب کننداما،به نظرمی رسد مقامات ارشدریاض نیزمعتقدندکه این آمریکاست که درباره تعهدخوددرقبال تصمیمات خصمانه نسبت به منافع عربستان بلوف می زند.تفاوت بزرگ این دومساله اینست که نگرانی درباره تنش دراین روابط (آمریکا-عربستان)،دراولویت اول عربستان و تقریبا در آخر فهرست نگرانی های دولت اوباما قرار دارد.





November 2nd, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی